Wady wzroku u kobiet w ciąży
Dotychczasowe poglądy na temat ciąży i porodu jako czynnika ryzyka postępu krótkowzroczności u kobiet w ciąży, nie zostały potwierdzone. Wprawdzie obserwuje się pogorszenie ostrości wzroku, mające związek z przejściowym wzrostem krótkowzroczności, problem ten jednak dotyczy jedynie 14% ciężarnych i ustępuje w ciągu 2 miesięcy po porodzie.
Nie stwierdzono również, aby poród drogami i siłami natury miał istotny wpływ na zwiększenie ryzyka odwarstwienia siatkówki w dużej krótkowzroczności (wada wzroku > 6 dioptrii). Coraz częściej więc w kwalifikacji do porodu metodą cięcia cesarskiego, krótkowzroczność nie jest traktowana jako wskazanie. Wśród kobiet ciężarnych obserwujemy natomiast wzrost nietolerancji soczewek kontaktowych. Co 4 ciężarna, z różnych powodów nie może stosować korekcji nagałkowej. Jest to tym dziwniejsze, że objawy nietolerancji, pojawiają się w trakcie powiedzmy pierwszej ciąży, a mogą całkowicie ustąpić przy kolejnych. Wśród domniemanych przyczyn tego zjawiska wymienia się:
- spadek progu pobudliwości bólowej rogówki u wszystkich ciężarnych
- wzrost krzywizny rogówki o 1 dioptrię w drugiej połowie ciąż
- wzrost grubości rogówki o 1-16 mikrometrów
- zmiany w budowie spojówki gałkowej i przejściowe obrzęki powiek
- spadek produkcji łez w 3 trymestrze ciąży (80% ciężarnych)
Obserwowana w ciąży zmiana krzywizny soczewki może być przyczyną przejściowych zaburzeń akomodacji, wyrażających się trudnościami w czytaniu lub wydłużeniem czasu adaptacji przy zmianie spojrzenia z dali do bliży i odwrotnie. Zjawisko to występuje nie tylko w trakcie ciąży, ale również w okresie karmienia piersią i zanika z chwilą odstawienia dziecka od piersi.
Z wymienionych powodów zaleca się, aby kobiety ciężarne z wadą wzroku stosowały się do następujących zaleceń:
- nie zmieniały mocy i krzywizny podstawowej soczewek kontaktowych w trakcie ciąży i w okresie 2 miesięcy po porodzie
- nie poddawały się laserowym zabiegom refrakcyjnym w trakcie ciąży i w ciągu roku po porodzie, jak też nie planowały ciąży do roku po wykonanym zabiegu – istnieje niebezpieczeństwo przesunięcia krótkowzrocznego uzyskanego efektu operacyjnego, jak też zwiększa się odsetek przymglenia rogówki po keratektomii fotorefrakcyjnej (PRK, potocznie excimer-laser)
- ciężarne z powodzeniem stosujące soczewki kontaktowe, powinny w trzecim trymestrze ciąży stosować „sztuczne łzy” nie zawierające środków konserwujących.